ZEN USTASI BİR KEDİ

Kadim Zen bilgelikleri yumurtlayan bir kediyle sohbet etmek isterseniz resmin üstüne tıklayın. Maalesef Kedi Roshi sadece İngilizce biliyor, sorularınızı İngilizce sorarsanız keyifli cevaplar alabilirsiniz.

TAM ORTADA

En büyük Japon Zen ustalarından biri sayılan ve koanları amaçlarına göre tasnif ederek Rinzai Okulu içerisinde sistematik koan çalışmasını başlatan Hakuin Ekaku ömrünün son üç yılında manastırda yarı inziva hayatı içerisinde yaşamaya başlamış. 1768 kışında sağlık durumunu inceleyen bir doktor nabzını yoklarken “Her şey yolunda görünüyor,” deyince Hakuin, “Ne doktor ama, üç gün içinde öleceğimi bile anlayamıyor,” diye mırıldanmış.

11 Aralık’ta, seher vakti mışıl mışıl uykusundan uyanarak esaslı bir nara atmış, sağ yanına dönmüş ve ölmüş. Kremasyondan sonra Hakuin’in küllerinin pırıl pırıl mercan renginde ve baharat kokulu olduğu söylenir.

Yaptığı son kaligrafi kendi hayatının özlü bir beyanatı gibidir: devasa bir “TAM ORTADA” yazısı ve şöyle bir not: “Hareketin TAM ORTASINDA meditasyon, dinginlik içinde meditasyona bin kat yeğdir.”

USTA BENİ ÖLDÜRSEN E!

"Çocuğunu doğurup yitiren analara benzemiyor muydu ustası? Doğurup yitiren ya da düşüren?... Başka ustalar da vardı böyle, cambazlar arasında uğursuz sayılan. Çırakları ölen, kalfaları ölen. Sanat, cambazlık bu gibi ustalarda donup duruyordu anlaşılan. Çocuğu olmadan ölecek insanlar gibi. Bunların çoğu sivriliyordu gerçi ustalar arasında, büyüklüğe yaklaşanı da az değildi. Ama kuruyan dallar, kısır kadınlar değil miydi gerçekte? Hepsi ustanın birinden yetişmişti. Ancak bunlardan kimse yetişmeyecekti."

Bilge Karasu

BAHAR BULUTU

Bahar bulutu
Ağlarsın bir başına
Mutlu olsan da

Bahar geldi ama bulutlar ve yağmur bir türlü gidemedi bu sene, güneş arada gösteriyor yüzünü.

Gelenim gidenim eksik olmuyor çok şükür. Büsbütün yalnızım diyemem bu yabanda. Ne ki gelenler gidince, insan bir başınalığını daha bir derin duyumsuyor burada.

10 BOĞA

ÜSTAT YODA

"Hayır. Fark yok. Fark senin zihninde. Öğrendiklerini unutman gerek."

Yoda, Yıldız Savaşları: Bölüm V - İmparator

BİR OTUN GÖLGESİNE SIĞINMAK

Buda bir gün cemaatini de yanına alıp yürüyüşe çıkmış. Bir yerde durup toprağa işaret etmiş ve “Burası tam mabet kurulacak yer,” demiş.

Tanrıların Kralı İndra uzun ince bir otu eline alıp toprağa saplamış ve “Mabet kuruldu,” demiş.

Buda gülümsemiş.

DHARMA'NIN BEDELİ

Bir gün bir öğrenci Zen Ustası Hyang Bong’a gelip “Usta, lütfen bana Dharma’yı öğretir misin?” demiş.
Hyang Bong “Üzgünüm ama benim Dharma’m çok pahalıdır,” diye cevap vermiş.
“Ne kadar pahalı?”
“Sen ne verebilirsin?”
Öğrenci ellerini cebine atmış ve biraz bozukluk çıkarmış; “Varım yoğum bu!”
“Bana dağlar kadar altın bile versen,” demiş Hyang Bong, “yine de Dharma’mın bedelini ödeyemezsin.”
Bunun üstüne öğrenci gidip bir başına Zen çalışmaya devam etmiş. Aylar süren disiplinli çalışmanın ardından tekrar Hyang Bong Usta’nın yanına gidip, “Usta sana hayatımı veririm, ne istersen yaparım, kulun kölen olurum. Lütfen öğret bana,” demiş. Hyang Bong, “Değil tek bir hayat bana bin hayat verecek olsan bile yine de Dharma’mın bedelini ödeyemezsin,” demiş.
Biraz keyfi kaçan öğrenci yine evinin yolunu tutmuş. Aylarca çalışıp hazırlanıp gene ustanın karşısına çıkmış: “Sana zihnimi veririm. Şimdi bana öğretir misin?”
Hyang Bong, “Zihnin beş para etmez bir bok çuvalı. Ne yapayım ben senin zihnini? Değil tek bir zihin bana bin zihin verecek olsan bile Dharma’mın bedelini ödeyemezsin,” demiş.
Öğrenci yine gidip çalışmaya koyulmuş. Bir müddet sonra tüm evrenin boş olduğu kavrayışına ulaşmış. Yeniden ustanın yanına gidip, “Şimdi Dharma’nın bedelini anladım,” demiş.
Hyang Bong, “Neymiş bakalım?” diye sormuş.
Öğrenci narayı basmış, "HAYT!!!"
Hyang Bong, "Olmadı, daha da pahalı,” demiş.
Bu kez ayrılırken öğrenci allak bullak bir halde ve büyük bir ümitsizlik içerisindeymiş. Derin bir uyanışa erene dek ustayı bir daha görmeyeceğine yemin etmiş. Bir süre sonra nihayet o gün de gelmiş ve yeniden ustanın yanına gitmiş. “Usta artık anlıyorum: gök mavi çayırlarsa yeşil. Şimdi bana öğretecek misin?”
“Yo, yo, yo,” demiş Hyang Bong. “Benim Dharma’mın bedelini ödemeye bu da yeterli değil.”
Artık öğrencinin tepesinin tası atmış: “Ben anlayacağımı anladım zaten, senin Dharma’n lâzım değil bana, al Dharma’nı götüne sok,” demiş.
Hyang Bong gülümsemiş. Bunu gören öğrenci iyice sinirlenmiş; odanın içinde deli danalar gibi dönüp tepinmiş. Tam kapıdan çıkacakken Hyang Bong ardından seslenmiş, “Baksana!”
Öğrenci dönüp bakmış.
“Sakın yitireyim deme bundan sonra Dharma’mı,” demiş Hyang Bong.
Öğrenci bu sözleri duyar duymaz aydınlanmış.

AĞAÇKAKAN

Takada tak tak
Dövüyor davulunu
Ağaçkakan

Bahçede kahvaltımı ederken bir yerlerden ritmik bir vurmalı sesi çalındı kulağıma. Allah Allah! dedim, köyde düğün mü var acaba? Biraz etrafa bakınınca çam ağacının tepesinde ağaçkakanı fark ettim. Kurt derinde olacak, nasıl da kuvvetli vuruyordu gagasını.

YÜRÜMEK

Bir keşiş Zen ustası Ummon'a sormuş:
"Yolu nasıl bulacağım usta?"
Ummon cevap vermiş.
"Yürü."

BOŞ İŞ

Kırk senedir su satıyorum dere başında
Ho! Ho! Ho!
Ne erdemli uğraş ama...

Harada Sogaku (1870-1961)

ZEN MESLEĞİ MESLEKSİZLİKTİR

Benim ideal hayat biçimim işe yaramaz bir mantarınkidir, ne çekici çiçekleri vardır ne batan dalları, yaprakları. Beni çok fazla sevmeye başladığınızda sırra kadem basacağım. Ben katedrallere ve meslektaşlarına raporlar yollayıp üstlerine düşeni ne kadar şahane bir biçimde yerine getirdiğini anlatıp duran diğer din emekçilerine benzemem. Aslında bakarsanız, benim ait olduğum bir katedral de yok meslektaşlarım da çünkü Zen mesleği mesleksizliktir.

Nyogen Senzaki